نظریه بازگشت ارتجاعی

• زلزله مهیب ۱۹۰۶ سانفرانسیسکو که منجر به خسارات مالی و جانی زیادی شد، باعث ایجاد نقطه تحولی در علم زلزله‌شناسی شد. تا آن زمان هنوز بطور قطعی مشخص نشده بود زلزله چگونه بوجود می‌آید. تازه کسانی مطرح کرده بودند که زلزله در راستای گسل‌ها اتفاق می‌افتد ولی هنوز مشخص نبود آیا واقعا زلزله در ارتباط با حرکت گسل‌ها است یا نه. آقای رید با مطالعه سه دوره داده‌های نقشه‌برداری‌ دقیق قبل و بعد از زلزله سانفراسیسکو ثابت کرد که زلزله ناشی از حرکت گسل سان آندره‌آس است. او نظریه‌ای به نام نظریه بازگشت ارتجاعی ارایه داد که چگونگی بوجود آمدن زلزله را بدین ترتیب توضیح می‌دهد. نیروی‌های ناشناخته‌ای بطور آرام در طی یک زمان طولانی (ده‌ها تا هزارها سال) به دو طرف گسل وارد می‌شود. اگر گسل یک گسل قفل شده باشد نمی‌تواند حرکت کند. در این حالت لاجرم نیروی وارده به صورت نیروی کشسانی (فشرده شدن یا کشیده شدن سنگ‌ها) در سنگ‌های دو طرف گسل تجمع می‌یابد. تجمع نیروی کشسانی در سنگ‌ها مشابه تجمع نیروی کشسانی در یک فنر در هنگام کشیده شدن و یا فشرده شدن است. تجمع نیروی کشسانی با زمان زیاد و زیادتر می‌شود و زلزله وقتی اتفاق می‌افتد که سنگ‌هاي دو طرف گسل تحمل بار و نیروی کشسانی زیادتری را ندارند و می‌شکنند. بخشی از نیروی الاستیک ذخیره شده در گسل در اثر حرکت گسل به گرما و بخش دیگری از آن به امواج الاستیک تبدیل می‌شود. این امواج الاستیک زلزله را ایجاد می‌کنند.

• حرکت گسل باعث جابجایی دايمی ساختمان‌هایی که بر روی گسل ساخته شده‌اند می‌گردد و باعث تخریب آنها می‌شود. اگرچه تخریب ناشی از زلزله بیشتر به علت امواجی است که در اثر حرکت ناگهانی سنگ‌ها در امتداد گسل و مرتعش شدن آنها بوجود می‌آیند. امواج زلزله‌های بزرگ صدها کیلومتر دورتر از محل رومرکز زلزله (اولین نقطه‌ای که شکستن سنگها از آنجا آغاز گشته است) می‌توانند خسارات زیادی را ببار آورند و در هر نقطه‌ای از کره خاکی ما قابل حس‌شدن توسط زلزله‌نگارها است.

• بعد از وقوع زلزله سنگ‌های دو طرف گسل در اثر فشار طبقات بالایی و اثر آب دوباره به هم جوش می‌خورند و آماده ذخیره نیروهایی که از دوردست بطور دایمی به دو طرف گسل وارد می‌شوند می‌گردند.